Na het afronden van de derde en laatste editie van Parklicht waren we toe aan een pauze. In 2020 niet weer zo’n arbeidsintensieve onderneming, dachten we, maar een of twee kleinere, meer behapbare projecten. Er was nog niks gepland; we zouden wel zien wat op ons afkwam – en dat werd dus Covid-19… Dit jaar hopen we de draad weer op te pakken, te beginnen met Less Is More, een expositie van minimalistische kunst en met minimalistische muziek. Niet in het ons zo vertrouwde Oud-Oost, maar op een relatief nieuw stukje Amsterdam: IJburg.
Na een tijdelijk verblijf te midden van het shoppende publiek aan de Waldenlaan (Oostpoort) is CBK Amsterdam verhuisd naar een veel geschiktere, fraai opgeknapte behuizing aan de Pampuslaan te IJburg. De nieuwe locatie vroeg om een nieuwe naam en dat werd Factor IJ. Directeur Nienke Bruin verzocht ons om een expositie te bedenken op basis van de vaste collectie. We kozen voor een selectie uit de meest minimalistische werken die we konden vinden. Het betreft voornamelijk schilderijen en grafiek, aangevuld met (want we heten nu eenmaal Polderlicht) een paar kleine lichtobjecten. En dat is niet alles: op vier opeenvolgende zaterdagmiddagen wordt minimalistische muziek gemaakt door musici uit Amsterdam en omstreken. Daartoe hebben we de samenwerking gezocht met het eveneens in Amsterdam-Oost gevestigde Moving Furniture Records. Labelbaas Sietse van Erve zal, onder zijn nom de plume Orphax, een (deels) geïmproviseerde set spelen, alsmede enkele andere muzikanten uit zijn ‘stal’.
Minimal art ontstond in de jaren ‘60. Sindsdien is de stroming nooit meer echt weggeweest. De laatste jaren mag zij zich zelfs in opmerkelijk grote belangstelling weten, met exposities van Zero-kunst (en het verwante Op Art) in onder meer de Rotterdamse Kunsthal en de Stedelijke Musea van Amsterdam en Schiedam. Ook minimal music beleeft een opleving. Werken uit de jaren ’60 en ’70 worden weer regelmatig opgevoerd, en wat te denken van de 637 jaar (!) durende orgelcompositie As Slow As Possible van John Cage: toen het dienstdoende orgel in het Duitse Halberstadt afgelopen najaar voor het eerst in zeventien jaar van akkoord wisselde, kreeg dat wereldwijde aandacht. Maar er wordt ook veel nieuwe (zeer) minimalistische muziek gemaakt: drone-muziek bijvoorbeeld bestaat veelal uit dikke lagen geluid, soms maar in één akkoord of zelfs maar op één toon, waarbij het – net als bij het getoonde beeldende werk – primair draait om textuur en (klank-)kleur. Het gaat om muziek (en kunst) die concentratie vraagt en contemplatie biedt.
Less is More is de tweede expositie die in het nieuwe Factor IJ gepland staat. De eerste expo is van Casper Braat, en die kennen we van de beide keren dat hij zijn werk in onze Inkijk-metrogalerieën heeft getoond (en waarvan één keer het GVB nogal wat commentaar opleverde…) Wanneer Factor IJ opengaat is de vraag: dat k*tvirus gooit vooralsnog roet in het eten. UPDATE: Less Is More opent op donderdag 29 juli; de concerten vinden plaats op de middagen van zaterdag 31 juli en 7, 14 en 21 augustus om ca. 16.00 uur. Gelieve u hier aan te melden.
Less Is More – minimalisme in beeld en geluid
Factor IJ (voorheen CBK Amsterdam), Pampuslaan 11-19, IJburg, Amsterdam-Oost
Elke woensdag t/m zaterdag geopend van 11.00-18.00 uur | Gratis toegang
Afbeeldingen: boven ‘Zwart-wit 85’ van Wladimir Zwaagstra | onder Orphax / Sietse van Erve (foto Jonathan Crabb)