Een groot gedeelte van zijn werkende leven heeft Klaas de Jonge in Afrika doorgebracht. Hij studeerde antropologie en sociologie, en kwam te werken op het Afrika studiecentrum in Leiden. Hij deed demografisch onderzoek in Tanzania en Senegal. Begin jaren tachtig werkte hij in Mozambique, waar hij betrokken raakte bij de gewapende strijd tegen het apartheidsregime in Zuid Afrika. Hij smokkelde wapens voor het toen nog illegale ANC. In 1985 werd hij opgepakt door de Zuid Afrikaanse politie. Hij wist te ontvluchten naar de Nederlandse ambassade in Pretoria, waar hij door Zuid Afrikaanse politie-agenten weggesleept werd. Dat veroorzaakte een enorme diplomatieke rel. Uiteindelijk heeft hij 26 maanden in de Nederlandse ambassade gezeten, voor hij via een gevangenenruil kon terugkeren naar Nederland. In Dagboek uit Pretoria schrijft hij over deze ervaring.’Ik was wel geïnteresseerd in Afrikaanse kunst’, zegt hij, ‘maar ik verzamelde toen nog niet. Ik kocht wel eens wat en zette het in mijn huis.’
In 1998 ging hij als onderzoekscoördinator voor Penal Reform International (PRI) werken in Kigali, de hoofdstad van Rwanda. ‘De waarheidscommissie van Rwanda, zeg maar.’ In 1994 woedde een burgeroorlog in Rwanda, in een korte periode werden 800.000 tot 1.000.000 Tutsi’s en Hutu’s vermoord. De hoofdverdachten werden berecht door het Rwanda-tribunaal, het PRI was opgezet om een eerlijke rechtsgang te bevorderen. ‘Het was een vorm van alternatieve rechtspraak op dorpsniveau. Als al die personen berecht werden, zou dat jaren gaan duren.’ Toen hij dat werk deed, begon het verzamelen pas goed. ‘Het werk was zwaar. Ik zocht een tegenwicht, om me te ontspannen ging ik me met Afrikaanse kunst bezighouden. Ik ben gefascineerd door de rol van kunst in de cultuur. Omdat het oorlog was, kwamen veel beelden op de markt. Door de druk van de hallelujahkerken, zoals ik ze noem, gingen veel van die ‘heidense’ beelden de deur uit. Ze werden niet vernield, maar verkocht. Ik kocht wel eens wat. Al snel sta je bekend als de blanke die beelden koopt. Ik genoot van het spel met de handelaren.’ Elk beeld heeft een verhaal. ‘Soms verzinnen ze een verhaal voor de ‘mzungu’ (blanke)’, lacht Klaas, ‘als het een goed verhaal was, liet ik het zo. Het ging mij niet om de waarheid ervan. Het was vooral een manier om naast het werk met mooie dingen bezig te zijn.’
Maskerade – maskers in kunst en de kunst van het masker | m.m.v. Carin Baeten | Paul Bogaers | Serge Game | Hoax | Guda Koster | Carmen Schabracq | Charlotte Schleiffert | Klaas de Jonge
Van 8 september t/m 10 november in de Kunsttraject-etalages in de Staatsliedenbuurt Amsterdam-West | Met steun van het Amsterdams Fonds voor de Kunst en stadsdeel West