live-muziek voor/na de lockdown

Het laatste concert dat we bezochten voordat in maart alle theaters, bioscopen en venues dichtgingen was van het duo Zea & Oscar Jan Hoogland. Het eerste concert dat we bezochten nadat die instellingen weer mondjesmaat open zijn gegaan was van… het duo Zea & Oscar Jan Hoogland. In beide gevallen betrof het een middagoptreden voor een zeer select Amsterdams publiek, maar verder had het verschil niet groter kunnen zijn.

Het concert vóór de lockdown vond plaats in het piepkleine Torpedotheater, niet ver van het Rembrandtplein, waar maximaal dertig mensen in passen – en zoveel waren er ook. Arnold (Zea) en Oscar Jan presenteerden er hun prachtplaat Summing en deden dat met een uitgebreide set waarin veel ruimte voor improvisatie en muzikale gekkigheid (waarover zo meteen meer.) Het speelplezier straalde van het kleine podiumpje af. Het publiek zat dicht op elkaar en met de neus bovenop de muzikanten, en genoot met volle teugen.

Zea volgen we al jaren. Ooit, alweer meer dan twintig jaar geleden, begonnen als een zesmansband. Daarna een duo, en alweer vele jaren alleen zanger/gitarist/maker van dwarse liedjes Arnold de Boer. Optreden deed Arnold lange tijd met vooraf opgenomen basistracks, hetgeen weinig ruimte bood voor improvisatie of andere ‘afwijkingen’. De samenwerking met de uit de jazz- en improvisatiemuziek afkomstige Oscar Jan Hoogland is veel vrijer: typische Zea-melodieën worden uiteen getrokken, lekker losjes ingevuld en eindigen heel anders dan ze beginnen. Een jazzriedel hier, een Ethiopisch riffje daar, tussendoor een blokje noise; het vliegt alle kanten op, niet in het minst omdat Oscar Jan naast piano onder meer een opgepimpt clavichord, diverse megafoons, platenspelertjes, allerlei belletjes en een elektrische melkklopper(!) inzet.

Het concert ná de lockdown vond gistermiddag plaats in wat al jaren onze favoriete muziekzaal is: de Occii, achter het Vondelpark. Occii heeft een capaciteit van 250 mensen, maar nu waren er vanwege Covid-19 slechts vijftien bezoekers, op anderhalve meter van elkaar gezeten op stoelen die strak in het gelid in de donkere zaal stonden opgesteld. De sfeer stond nogal haaks op wat we op deze plek gewend zijn: het voelde onwennig, stijfjes, ernstig. En dat had zijn uitwerking op de muziek, want die klonk een heel stuk serieuzer dan drie maanden geleden – en al helemaal tijdens You’re Dead (naar een liedje van de Amerikaanse folkzangeres Norma Tanega) dat dit keer ook aan de George Floyd-affaire leek te refereren. Was het optreden in het Torpedotheater een feestje, dan had het in de Occii meer iets van een herdenking.

Ondanks de onwennige sfeer overheerste het gevoel bij iets bijzonders aanwezig te mogen zijn. En wat fijn dat de Occii weer open is. Sterker nog, wat fijn dat de Occii überhaupt nog bestaat. Maar hoelang houden Sjoerd en zijn team het nog vol in de anderhalvemeter-samenleving? Qua ‘verdienmodel’ is een concert als dat van gisteren natuurlijk een lachertje. En de Occii-agenda voor de komende maanden oogt vooralsnog akelig leeg…

Naast Arnold en Oscar Jan trad ook de muzikale duizendpoot Ajay Saggar in de Occii aan, dit keer als solo-act. Onder de naam Bhajan Bhoy is hij goed voor uitgesponnen, dronende klanktapijten op basis van elektrische en/of basgitaar waarop het prettig wegzweven is. Achter Ajay werd een collage van gruizige home movies geprojecteerd, maar wij verkozen het om zijn muziek met de ogen dicht te ondergaan. Om na drie maanden weer eens echte live-muziek te horen was sensatie genoeg.