Mensenrechtenactivist en anti-Apartheidsstrijder Klaas de Jonge is dood. In de media zal komende dagen worden teruggekeken op zijn historische gevangenschap in de Nederlandse ambassade in het Zuid-Afrikaanse Pretoria in de jaren ’80. Minder bekend is zijn leven daarna. Zo ging hij in 1998 als onderzoeks-coördinator voor Penal Reform International (PRI) werken in Kigali, de hoofdstad van Rwanda. Daar waren tijdens een korte maar hevige burgeroorlog 800.000 tot 1.000.000 Tutsi’s en Hutu’s vermoord. De hoofdverdachten werden berecht door het Rwanda-tribunaal, het PRI was opgezet om een eerlijke rechtsgang te bevorderen. Het was in de woorden van Klaas ‘een vorm van alternatieve rechtspraak op dorpsniveau.’ Toen hij dat werk deed, begon hij met het verzamelen van Afrikaanse kunstobjecten, vooral maskers. “Het werk was zwaar. Ik zocht een tegenwicht, om me te ontspannen ging ik me met Afrikaanse kunst bezighouden. Ik ben gefascineerd door de rol van kunst in de cultuur. Omdat het oorlog was, kwamen veel beelden op de markt. Ik kocht wel eens wat en al snel stond ik bekend als die blanke die beelden koopt. Ik genoot van het spel met de handelaren. Soms verzonnen ze een verhaal bij een beeld”, aldus Klaas, “en als het een goed verhaal was, liet ik het zo. Het ging mij niet om de waarheid ervan. Het was vooral een manier om naast het zware werk met mooie dingen bezig te zijn.”

We leerden Klaas de Jonge via het werk van Wim Vonk kennen in 2015. Onder de indruk van zijn verzameling (en niet op de laatste plaats van de man zelf) vroegen we hem om een selectie te tonen in onze Inkijk-galerie in metrostation Wibautstraat. Klaas stalde een paar honderd (!) objecten op de grond uit en zei: “Mij is alles even lief. Zoek maar uit wat jullie geschikt vinden.” Dat resulteerde in 2016 in de expositie Out Of Africa. Dezelfde handgemaakte blauwe kisten waarin de maskers naar Nederland waren verstuurd fungeerden daarbij als sokkels. Een jaar later werkten we opnieuw met De Jonge, nu voor de (groeps)expositie Maskerade in de Staatsliedenbuurt. Weer liet hij de selectie grotendeels aan ons. Maskerade werd geopend met een rondleiding, waarbij Klaas al gauw voorop liep en een groeiende groep aanwezigen aan de lippen hing van deze imposante, grote man die bij zowat elk masker een boeiend verhaal wist te vertellen.

Waar velen Klaas zullen herdenken om zijn activisme, zullen wij ons vooral die andere kant van hem herinneren. Zijn liefde voor Afrikaanse kunst. Zijn prachtige objecten. Zijn enthousiaste verhalen. En zijn vertrouwen, waardoor zijn verhaal ook een stukje óns verhaal werd. Dag Klaas, bedankt lieve man.

Klaas de Jonge bij Out Of Africa, Etalagegalerie Inkijk, metrostation Wibautstraat Amsterdam 2016