lichtkunst in het seinhuis

29 augustus 2003 – 20 augustus 2004 | 26 augustus 2005 – 21 april 2006 | van zonsondergang tot even na middernacht | NS-station Amsterdam Muiderpoort

2003-2004 | Vier kunstenaars maakten elk een lichtkunstwerk in het monumentale, 20 meter hoge seinhuis van Amsterdam Muiderpoort. Ze gaven de toren daarmee iets van zijn oude functie terug: er kwamen weer signalen uit. De kunstwerken waren te zien vanuit de trein, vanaf de perrons en vanuit de omliggende straten.

VIDEO | Paul Baartmans maakte City Sparks: in het seinhuis scheen een blauw, schimmig, maar toch helder licht, dat langzaam rond leek te draaien. Als er een trein naderde, begon het licht sneller te flikkeren en bewegen: hoe harder het geluid van de trein, hoe meer de boel op tilt sloeg. Het werk maakte de toeschouwer uiterst bewust van het treingeluid, dat maakte het -hoewel het zelf geen geluid maakte- tevens tot een geluidskunstwerk. Een dwingend, opvallend en sterk kunstwerk.

Attenuation/Angular Frequency van André Pielage bestond uit een twintigtal grote Japanse lampions die door het seinhuis leken te springen, als enorme pingpongballen. Deze ballen werden van binnenuit pastelkleurig verlicht. Het werk was vriendelijk, grappig, ingetogen door het zachte kleurgebruik en uitbundig en opvallend door zijn beweeglijke karakter.

Het titelloze werk van Volker Licht (!) en Henri Unsenos bestond uit een aantal televisietoestellen dat op hetzelfde kanaal (MTV) stond afgesteld. Gordijnen voor de ramen lichtten daardoor op in allerlei kleurschakeringen. Deze installatie suggereerde de aanwezigheid van mensen in het seinhuis: schuwe bewoners, die altijd de gordijnen dicht houden. In het trappenhuis hingen ‘nooduitgang’-lichtbakjes. Dit kunstwerk had een rustgevend, decoratief effect.


Agneta Evenhuis

Depart and Return van Agneta Evenhuis bestond uit schermen aan de kopse kanten van het seinhuis. Daarop werden diaseries geprojecteerd: silhouetten van drie mannen en één vrouw vloeiden langzaam in elkaar over. Ze wachtten, bekeken elkaar, rookten een sigaret. De silhouetten waren gefotografeerd in zwart-wit, wat de broeierige film noir-sfeer versterkte. Een werk met een contemplatieve uitstraling, maar ook een werk dat vragen opriep: wie zijn die mensen? Wat doen ze daar?

2005-2006 | Gezien het succes van het eerste seizoen lag een vervolg voor de hand. We hanteerden dezelfde formule; alleen de zomerperiode verviel, omdat die de eerste keer uiteindelijk te weinig ‘rendement’ had opgeleverd. Daarom dit keer geen vier, maar drie kunstenaars:

Kyoko Inatome’s Cubic World was een werk dat er ook overdag goed uitzag. Een stuk helderblauwe lucht met witte wolken leek ‘gevangen’ in het seinhuis. Avonds werd de lucht zwart en lichtten de wolken fel fluorescerend op middels blacklight. De vormen van de wolken werden onmiskenbaar die van een wereldkaart, met hier en daar oplichtende hoofdsteden. De getoonde wereld leek in alle opzichten op onze aarde, behalve dat-ie rechthoekig was. Bij Amsterdam knipperde de rode tekst I Am Here! Zo zette Kyoko zichzelf ‘op de kaart’.

Fishing For Compliments: met gebruik van zes beamers en een aantal spiegels transformeerde Eric Staller het seinhuis tot een gigantisch aquarium vol met vissen, van scholen kleine visjes tot individuele kanjers. Het gebruik van spiegelende beelden maakte dat er een soort onderwater-ballet ontstond, een geluidloze choreografie in prachtige kleuren.


Peter Gerritsen

Box 29 van Peter Gerritsen verbeeldde een soort botanische tuin met een onaardse sfeer. Grote silhouetten van planten en plantachtigen tegen de ramen; daarachter een steeds van kleur veranderend, exotisch licht. Door het gebruik van kleine, kleurrijke en pulserende LED-lampjes leken er elementaire levensvormen in de planten te wonen.

Lichtkunst in Het Seinhuis was mogelijk dankzij steun van Bureau Spoormeester (een samenwerkingsverband van NS en ProRail), het Amsterdams Fonds voor de Kunst en stadsdeel Oost/Watergraafsmeer.


Kyoko Inatome | bovenaan: Paul Baartmans (foto’s: Jeroen van den Heuvel)