ex-feest

Het bijna veertigjarige combo The Ex heeft een nieuwe plaat uit: 27 Passports. Na talloze samenwerkingsverbanden is het de eerste in een aantal jaar waarop de band weer ‘gewoon’ met zijn viertjes opereert. Reden genoeg voor een feestje. Daarvoor begeven we ons naar een Ethiopische feestzaal in Amsterdam-Noord die zó uit Addis Abeba lijkt overgeheveld. De lounge van Restaurant Semai is een betonnen galmbak, met terracotta geschilderde muren en met aan weerszijden een lange rij zachte zitbanken. De foute, van kleurtjes veranderende LEDlijnen langs het plafond zijn hier helemaal op hun plek. Het is er vanavond druk (voornamelijk met mensen die hier nog nooit eerder waren) en benauwd; de vriendelijke Afrikanen achter de bar doen goede zaken.

Vooraleer The Ex zelf het podium betreedt zien/horen we drie andere acts. Ze staan min of meer voor de drie pijlers waarop het geluid van The Ex zoals we dat nu kennen is gestoeld: goeie ouwe post-punk, Afrikaanse volksmuziek en geïmproviseerde jazz. Het Poolse trio Kurws opent de avond met een hele fijne set dwarse gitaarherrie. Op de beste momenten schuiven de geconcentreerde muzikanten meerdere ritmes langs elkaar heen, hetgeen een spannend soort rammelen genereert. Aan Werede Tesfamichael vervolgens de wat ondankbare taak om het publiek bij de les te houden met zijn Eritrese volksliedjes. Dat zijn krar in slechts één toonsoort kan worden bespeeld maakt het er niet makkelijker op. De Engelse saxofonist John Butcher lukt dat een stuk beter met zijn onorthodoxe spel: de bizarre vogelgeluiden waarmee hij zijn solo-set begint passen alvast prima in deze setting. Fascinerend om te zien hoe Butchers typisch Britse gezicht als dat van een kikker opblaast als hij zijn circular breathing-techniek inzet voor lang aangehouden, razendsnelle notenreeksen.

En dan betreedt The Ex het podium. De band klinkt vanaf de eerste tonen fris, energiek en dwars als een stel jonge honden. De gitaren klinken lekker vol en smerig, zanger Arnolds intense voordracht doet hem regelmatig akelig rood aanlopen en al gauw vloeit het nodige zweet. Het schuurt, kraakt, wringt en swingt als de tering – en het duurt dan ook niet lang of de voorste rijen van het publiek dansen en springen wild op en neer. Hier staat het beste alternatieve showorkest van Nederland een ronduit fantastisch concert te geven. De hele nieuwe plaat wordt gespeeld plus een wat ouder nummer als toegift: het typische gitaarintrootje van Maybe I Was The Pilot wordt, tot zichtbare verrassing van de band, door velen luidkeels meegezongen. We zagen The Ex toch al gauw een keer of dertig optreden, maar wat blijft het ieder keer een feest.

Als daarna de deejay van dienst een weeïge Bob Marley-cover opzet is restaurant Semai in één klap weer een Ethiopische bruiloftszaal. Lichtelijk verdwaasd en met een gelukzalig gevoel landen we terug op aarde en wordt het tijd om huiswaarts te gaan. Mét 27 Passports onder de arm, dat spreekt.